How-to วางแผนยุทธศาสตร์ธุรกิจในยุคที่เต็มไปด้วยความไม่แน่นอน

6 เทคนิควางแผนยุทธศาสตร์ธุรกิจให้ยั่งยืนในยุคที่เปลี่ยนเร็ว

ความเปลี่ยนแปลงมักเกิดขึ้นอย่างฉับพลันเสมอ ทั้งปัจจัยทางเศรษฐกิจ เทคโนโลยี ภูมิรัฐศาสตร์ และพฤติกรรมผู้บริโภค ล้วนเป็นตัวเร่งให้สภาพแวดล้อมของธุรกิจเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน (Uncertainty) การวางแผนยุทธศาสตร์ธุรกิจเชิงรุกจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะสำหรับองค์กรภาครัฐที่ต้องรักษาความมั่นคงในพันธกิจ ควบคู่กับการบริหารความเสี่ยงอย่างมีประสิทธิภาพ

มาทำความเข้าใจแนวทางสำหรับการวางแผนยุทธศาสตร์ธุรกิจในสภาวะที่คาดเดาไม่ได้ โดยจะเน้นการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี ข้อมูลเชิงลึก และกรอบแนวคิดด้านกลยุทธ์ที่ทันสมัย เพื่อให้องค์กรสามารถปรับตัวได้รวดเร็ว คงไว้ซึ่งความสามารถในการแข่งขันและการสร้างคุณค่าต่อประชาชนอย่างยั่งยืน

6 เทคนิควางแผนยุทธศาสตร์ธุรกิจให้องค์กรเติบโต

1. เปลี่ยนแนวคิดจากการ “คาดการณ์” สู่การ “เตรียมรับมือทุกสถานการณ์”

ในอดีต การวางแผนยุทธศาสตร์ธุรกิจมักยึดอยู่กับสมมติฐานว่า ภาวะตลาดจะเป็นไปในทิศทางที่คาดการณ์ไว้ แต่ในยุคที่ความไม่แน่นอนเป็นเรื่องปกติเช่นนี้ การยึดติดกับแผนเดียวอาจเป็นความเสี่ยงมากกว่าผลดีได้

ดังนั้น องค์กรจึงควรเปลี่ยนแนวทางสู่การวางแผนกลยุทธ์ธุรกิจแบบ Scenario Planning หรือ Contingency Strategy ที่เน้นการเตรียมแผนสำรองสำหรับหลาย ๆ สถานการณ์ พร้อมเสริมศักยภาพการรับมือด้วยการฝึกซ้อมระบบ Crisis Management ภายในองค์กรอย่างสม่ำเสมอ

2. ยกระดับการใช้ข้อมูล สู่การตัดสินใจเชิงกลยุทธ์

ข้อมูล (Data) ซึ่งเป็นทรัพยากรอันมีค่า คือหัวใจสำคัญของกลยุทธ์องค์กรที่ประสบความสำเร็จ โดยการวางแผนกลยุทธ์ธุรกิจที่มีประสิทธิภาพจำเป็นต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานของ Data-Driven Decision Making ที่ใช้ข้อมูลทั้งภายในและภายนอกองค์กร เช่น ข้อมูลลูกค้า ข้อมูลคู่แข่ง แนวโน้มตลาด หรือแม้แต่ความคิดเห็นบนโซเชียลมีเดีย มาเป็นปัจจัยประกอบการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ ทั้งนี้ องค์กรสามารถใช้เครื่องมือ BI (Business Intelligence), Analytics Dashboard หรือ AI (Artificial Intelligence) เข้ามาช่วยประมวลผลข้อมูลได้ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด

3. สร้างความยืดหยุ่นด้วยกลยุทธ์ธุรกิจแบบ Agile

นอกจากในด้านของการบริหารโพรเจกต์แล้ว เรายังสามารถนำ Agile Strategy มาประยุกต์ใช้ในระดับองค์กร เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นในการวางแผนยุทธศาสตร์ธุรกิจ โดยหลักการสำคัญของ Agile คือ การทำงานแบบแบ่งย่อย ปรับเปลี่ยนได้ และเรียนรู้จากฟีดแบ็กได้อย่างรวดเร็ว

ยิ่งไปกว่านั้น การสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่เปิดรับความเปลี่ยนแปลงและให้ความสำคัญกับความคล่องตัวในการดำเนินการ จะช่วยให้ทีมบริหารสามารถทดสอบและพัฒนากลยุทธ์ธุรกิจได้อย่างต่อเนื่อง โดยไม่ต้องรอให้แผนระยะยาวเสร็จสมบูรณ์

4. ผสานมุมมองเชิงนโยบายเข้ากับทิศทางการตลาด

ในยุคที่ภาครัฐมีบทบาทสำคัญต่อทิศทางของอุตสาหกรรม เช่น นโยบายเศรษฐกิจดิจิทัล กฎหมายสิ่งแวดล้อม หรือแผนพัฒนาเมือง การวางแผนกลยุทธ์ธุรกิจจึงไม่สามารถมองแค่แนวโน้มของตลาดเพียงด้านเดียวได้อีกต่อไป แต่ควรผสานข้อมูลเชิง Policy Intelligence เข้ากับการวางกลยุทธ์องค์กร เช่น วิเคราะห์ว่ามาตรการภาครัฐมีผลต่อพฤติกรรมผู้บริโภคอย่างไร หรือมีนโยบายสนับสนุนธุรกิจในด้านใด เพื่อวางทิศทางให้สอดคล้องกับแนวโน้มของระบบนิเวศทางเศรษฐกิจ

5. ลงทุนในเทคโนโลยีที่เสริมความคล่องตัวขององค์กร

เทคโนโลยีไม่ใช่แค่เครื่องมือในการทำงานในยุคดิจิทัลเท่านั้น แต่ยังเป็นตัวเร่งที่ช่วยให้องค์กรสามารถก้าวไปข้างหน้าได้อย่างมั่นคง การวางแผนยุทธศาสตร์ธุรกิจที่มีประสิทธิภาพจึงรวมถึงการลงทุนในเทคโนโลยีที่ตอบโจทย์การปรับตัวด้วย เช่น ระบบ Cloud, AI, Automation, IoT หรือ Cybersecurity โดยองค์กรควรเริ่มต้นจากการประเมินเทคโนโลยีที่มีอยู่ ณ ปัจจุบัน แล้วพิจารณาว่ามีส่วนใดที่สามารถปรับปรุงได้อีก เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการดำเนินงาน วิเคราะห์ความเสี่ยง และสร้างระบบที่สามารถ Scale ได้ตามสภาวะตลาด

6. วางระบบติดตามผลและปรับกลยุทธ์แบบ Real-Time

แผนยุทธศาสตร์ที่ดี นอกจากจะต้องวางไว้ล่วงหน้าแล้ว ยังต้องเป็นแผนที่สามารถปรับตัวได้ตลอดเวลา ตามข้อมูลและสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปในแต่ละช่วง โดยองค์กรสามารถใช้ระบบ Performance Dashboard ที่เชื่อมต่อกับ KPI ของแต่ละแผนก เพื่อดูแนวโน้มและสัญญาณเตือนล่วงหน้า พร้อมทั้งวางรอบการประเมินและปรับแผนอย่างต่อเนื่องทุก ๆ 1-3 เดือน แทนการประเมินแบบรายปี

Case Study : องค์กรที่ประสบความสำเร็จจากการวางแผนยุทธศาสตร์ธุรกิจที่ดี



สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (ETDA)

ETDA เป็นหนึ่งในหน่วยงานภาครัฐที่เริ่มวางแผนขยายบทบาทขององค์กรอย่างยั่งยืน จึงร่วมมือกับทีมที่ปรึกษามืออาชีพจากเจโนไซส์ในการออกแบบโมเดลธุรกิจและโมเดลการดำเนินงาน เพื่อสร้างแนวทางการให้บริการใหม่ โดยแนวทางการวางแผนกลยุทธ์ครั้งนี้มุ่งเน้นไปที่การนำศักยภาพและความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านของ ETDA มาต่อยอดเป็นบริการที่สามารถสร้างรายได้ได้จริง พร้อมออกแบบ Operation Plan และ Service Blueprint ที่ครอบคลุมบริการทุกด้าน โดยคำนึงถึงความต้องการของสังคมยุคดิจิทัลเป็นหลัก

ผลลัพธ์ที่ได้ คือ ETDA สามารถเริ่มต้นขับเคลื่อนรูปแบบธุรกิจใหม่ได้ทันที ทำให้องค์กรไม่เพียงแต่เติบโตในเชิงโครงสร้าง แต่ยังสามารถดำเนินกลยุทธ์ธุรกิจได้อย่างคล่องตัว พร้อมตอบโจทย์ความเปลี่ยนแปลงของสังคมและภาคเศรษฐกิจในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (TAT)

TAT มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศผ่านภาคการท่องเที่ยว โดยในช่วงที่ผ่านมา TAT ได้ร่วมมือกับทีมที่ปรึกษาจากเจโนไซส์ เพื่อจัดทำแผนการตลาดดิจิทัลระยะ 3 ปี โดยมีเป้าหมายในการเพิ่มปริมาณการท่องเที่ยวและเพิ่มการใช้จ่ายต่อทริป ซึ่งถือเป็นการวางแผนกลยุทธ์องค์กรที่ตอบโจทย์การเปลี่ยนแปลงทั้งในด้านพฤติกรรมนักท่องเที่ยวและโครงสร้างเทคโนโลยี

นอกจากนี้ ทีมของเจโนไซส์ยังได้ช่วย TAT วางโครงสร้างระบบดิจิทัล เพื่อรองรับการตลาดบนแพลตฟอร์มใหม่ เช่น โซเชียลมีเดีย แอปพลิเคชัน และการเตรียมพร้อมสำหรับการสื่อสารบนเมตาเวิร์ส (Metaverse) ซึ่งเป็นการสร้างภาพลักษณ์การท่องเที่ยวไทยให้ทันสมัยและเป็นแนวหน้าของโลก

จะเห็นได้ว่า การวางแผนยุทธศาสตร์ธุรกิจในยุคที่เต็มไปด้วยความไม่แน่นอนเป็นความท้าทายที่องค์กรต้องเผชิญในปัจจุบัน แต่ด้วยการใช้แนวทางที่ยืดหยุ่น องค์กรก็จะสามารถพัฒนาและเติบโตได้ในระยะยาว แม้ต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว โดยการมุ่งเน้นที่การทำความเข้าใจสถานการณ์รอบด้าน การสร้างยุทธศาสตร์ที่แม่นยำ การขับเคลื่อนด้วยข้อมูล และการลงทุนในทรัพยากรบุคคล ซึ่งทั้งหมดนี้สามารถสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันและรองรับการเปลี่ยนแปลงในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพ

หากองค์กรของคุณกำลังมองหาแนวทางเพื่อยกระดับกลยุทธ์และเพิ่มความสามารถในการปรับตัวด้วยเทคโนโลยี ทีมที่ปรึกษาจากเจโนไซส์ พร้อมให้บริการด้าน Digital Consulting เพื่อช่วยวางแผนกลยุทธ์เชิงลึก ออกแบบ Business Model ใหม่ และนำพาองค์กรก้าวสู่อนาคตอย่างยั่งยืน กรอกฟอร์มเพื่อติดต่อเราได้เลยวันนี้